Financiële huishouding

Begroting vs Realisatie

Begroot Realisatie

De verantwoordelijkheden van de gemeente zijn in de afgelopen periode flink toegenomen. De verhoging van de rijksuitkeringen bleef daarbij achter. Toch willen we blijven investeren in de stad en maken daarvoor nieuwe plannen. Al deze ontwikkelingen wil Hilversum niet betalen uit belastingverhogingen. Noch willen wij de kosten ervan doorschuiven naar volgende generaties. De plannen van nu moeten door de inwoners van nu worden betaald. Dat betekent dat we onze financiële middelen zorgvuldig moeten inzetten en grip op de geldstromen moeten houden. Om dit zo goed mogelijk te kunnen doen is vanaf 1 januari 2018 een nieuwe financiële verordening van kracht die twee belangrijke doelen heeft: ‘sturing’ en een ‘onbelaste’ toekomst’. Deze doelen hebben we vertaald naar vier belangrijke principes: transparantie, toekomstbestendigheid, eenvoud en voorzichtigheid. Deze principes zijn de leidraad geweest voor de nieuwe financiële regels.

Bedragen x € 1.000 (- = voordeel, zonder teken = nadeel)
	Lasten	Baten	Saldo
Begroting na wijziging	-31	-145.084	-145.115
Realisatie	231	-146.085	-145.854
Verschil (realisatie t.o.v. gewijzigde begroting)	262	-1.001	-739

De financiële huishouding van de gemeente omvat alle kosten en opbrengsten van de wettelijke taken en van de plannen (ca. € 260 mln.). Ook de kosten van de leningen die we daarvoor sluiten. De kosten zitten voornamelijk in de programma’s “Wonen en Leven”, “Zorg”, “Werken” en “Bestuur”. Dit programma “Financiën en grondexploitaties” bevat de belangrijkste middelen die we hebben om onze plannen en activiteiten uit te voeren. Eén van de belangrijkste financiële middelen, de rijksuitkeringen (circa € 170 miljoen), vallen onder dit thema.

#	Taak-veld		Lasten	Baten	Voor-/nadeel
1	0.7	Mutatie als gevolg van de decembercirculaire 2018 (RIB 2019-09)		-1.128	-1.128
2	0.7	Campagne Hilversum Fietst		150	150
3	0.8	Post onvoorzien en budget nieuwe kansen	-300		-300
4	0.9	Kosten vennootschapsbelasting	468		468
	div	Overige verschillen	94	-23	71
		Totaal verschil	262	-1.001	-739

Per Raadsinformatiebrief (RIB 2019-09) bent u geïnformeerd dat de algemene uitkering 2018 € 1.128.000 hoger is dan begroot. In deze brief verklaren wij dat een bedrag van per saldo € 718.000 wordt doorgegeven aan de Regio Gooi en Vechtstreek (regio middelen) en via een overhevelingsvoorstel (besluit College 19 maart) via de algemene reserve naar 2019 wordt overgeheveld.
Voor de campagne Hilversum Fietst zouden we via de algemene uitkering een subsidie ontvangen. Een deel van campagne is niet uitgevoerd (zie thema 3.4), waardoor een deel van deze subsidie niet wordt ontvangen en er een nadeel is op dit thema van € 150.000. Maar omdat de kosten niet gemaakt zijn is er op thema 3.4 een voordeel van hetzelfde bedrag.
De post onvoorzien van € 150.000 voor 2018 is bestemd voor onvoorziene, onuitstelbare en onvermijdbare uitgaven. Deze uitgaven hebben in 2018 niet plaatsgevonden en dit leidt tot een voordeel van € 150.000. In de begroting 2018 was een budget nieuwe kansen van € 600.000 opgenomen. Bij de 2e Tussenrapportage (raad december 2018 en RIB 2018-53) is van dit budget € 450.000 vrij gevallen ten gunste van het begrotingssaldo 2018. In 2018 zijn er verder geen uitgaven gedaan ten laste van dit budget zodat nu nog een voordeel resteert van € 150.000.
Voor een aantal "ondernemersactiviteiten" is de gemeente belastingplichtig in het kader van de vennootschapsbelasting. Doordat de resultaten van grondexploitatie Anna’s Hoeve in 2018 veel hoger zijn dan oorspronkelijk geraamd moeten we hiervoor belasting afdragen. Rekening houdend met fiscaal verrekenbare verliezen over de jaren 2016 en 2017 is daardoor in 2018 een belastinglast voor de vennootschapsbelasting van € 468.000 ontstaan.

Nr.	Wettelijk	Indicator	Streef waarde	Realisatie 2018	Bron
	Nee	Belastingcapaciteit	101%	104%	Eigen jaarrekening/begroting
	Nee	Exploitatie-inkomsten minus -uitgaven	≥ € 0	€ 3.650.000	Eigen jaarrekening/begroting
	Nee	Netto schuldquote	73%	75%	Eigen jaarrekening/begroting
	Nee	Solvabiliteitsratio	26%	28%	Eigen jaarrekening/begroting
	Nee	Structurele exploitatieruimte	1,7%	-0,8%	Eigen jaarrekening/begroting
037	Ja	Demografische druk	71,1%	71,6%	CBS

Prestatie-indicator	Realisatie 2018
Belastingcapaciteit	Dit kengetal geeft aan hoe de gemiddelde woonlasten in Hilversum zich verhouden tot de landelijk gemiddelde woonlasten. Tot de woonlasten worden gerekend de onroerendezaakbelasting, de afvalstoffenheffing en de rioolheffing. De indicator geeft aan dat Hilversum iets duurder is dan gemiddeld.
Exploitatie-inkomsten minus -uitgaven	Deze indicator geeft het rekeningresultaat weer over het verantwoordingsjaar.
Netto schuldquote	De netto schuldquote is het percentage van de netto schuld ten opzichte van de jaarlijkse inkomsten van de gemeente. Hierbij is de netto schuld gedefinieerd als de totale schuld (kortlopend en langlopend) minus de geldelijke bezittingen zoals banktegoeden en uitgeleend geld. Het percentage dat hieruit voortkomt, geeft een indicatie van de druk van de rentelasten en aflossingen op de exploitatie. Voor dit kengetal geldt: hoe lager, hoe beter.
Solvabiliteitsratio	De solvabiliteitsratio geeft aan in welke mate het bezit van de gemeente is gefinancierd met eigen vermogen, of, anders gezegd, in welke mate het bezit is afbetaald. Het kengetal geeft aan of de gemeente, als de nood aan de man komt, met de opbrengst van de bezittingen haar schulden kan aflossen. Voor dit kengetal geldt: hoe hoger, hoe beter.
Structurele exploitatieruimte	De structurele exploitatieruimte geeft aan in hoeverre de structurele baten toereikend zijn om de structurele lasten (waaronder de rente en aflossing van leningen) te dekken. Anders gezegd, een percentage van 0 of hoger geeft aan dat Hilversum geen structurele kosten dekt met incidentele inkomsten. Uit de indicator blijkt dat de structurele lasten over 2018 deels zijn gedekt door incidentele baten.
Demografische druk	De demografische druk geeft de verhouding tussen de som van het aantal personen van 0-19 jaar en 65 jaar of ouder en de personen in de ‘’productieve leeftijdsgroep’’ van 20-64 jaar. Het cijfer van de demografische druk geeft inzicht in de verhouding tussen het niet-werkende deel van de bevolking en het werkende deel van de bevolking. Het percentage voor Hilversum ligt in 2018 op 71,6%. Het landelijk gemiddelde is 69,6%. De indicator geeft hiermee aan dat het niet-werkende deel van de bevolking in Hilversum iets hoger is dan gemiddeld.

Bedragen × € 1.000

Ambitie P1 . 5.1.1P De houdbaarheidsopgave "Draagvlak en daadkracht" invoeren
De houdbaarheidsopgave van € 6 miljoen die aan het begin van de lopende collegeperiode is ingezet loopt nog door tot 2019 en bestaat - na het schrappen in de kadernota 2017 van de resterende stelpost bezuiniging formatie - uit taakstellingen op inhuur, inkoop en hervorming welzijn. De taakstellingen voor de jaren 2018 en 2019 zijn verwerkt in deze begroting. Wij blijven de invulling ervan gedurende het jaar volgen vanuit het belang van een gezonde financiële huishouding.
Realiseren we concreet		Realisatie 2017	Ster
De houdbaarheidsopgave "Draagvlak en daadkracht" invoeren	De houdbaarheidsopgave van € 6 miljoen die aan het begin van de lopende collegeperiode is ingezet loopt nog door tot 2019 en bestaat - na het schrappen in de kadernota 2017 van de resterende stelpost bezuiniging formatie - uit taakstellingen op inhuur, inkoop en hervorming welzijn. De taakstellingen voor de jaren 2018 en 2019 zijn verwerkt in deze begroting. Wij blijven de invulling ervan gedurende het jaar volgen vanuit het belang van een gezonde financiële huishouding.	De houdbaarheidsopgave van € 6 miljoen, die aan het begin van de vorige collegeperiode is ingezet, loopt nog door tot 2019 en verder en bestaat - na het schrappen in de begroting 2018 van de resterende stelpost bezuiniging formatie - alleen nog uit de taakstelling op inkoop. De initiële taakstellingen van € 420.000 voor 2017 en € 590.000 voor 2018 zijn door middel van voordelige aanbestedingen gerealiseerd. Vanuit de Kadernota 2018 is vanaf 2018 een aanvullende taakstelling opgenomen van € 300.000 (dus bovenop de initiële taakstelling van de houdbaarheidsopgave). Deze aanvullende taakstelling moet nog grotendeels worden gerealiseerd, waardoor de stelpost in de begroting 2018 € -293.000 bedroeg en vanaf 2019 € -260.000 bedraagt. Door voordelige aanbestedingen is het in 2018 gelukt een bezuiniging van € 92.000 te realiseren. Per RIB 2018-53 hebben wij u al geïnformeerd dat het restant van € 168.000 voor 2018 niet gerealiseerd ging worden. Bij de 2e Tussenrapportage 2018 (raad december 2018) is besloten dit bedrag ten laste van het begrotingssaldo 2018 te brengen. In de analyse van de jaarrekening 2018 is er daarom geen verschil te verklaren.
De nieuwe financiële spelregels invoeren	In 2017 is de nieuwe financiële verordening vastgesteld. Deze wordt op 1 januari 2018 van kracht. Met deze verordening maken we de zogenaamde ‘beukennotengedachte’ onderdeel van het financiële beleid en introduceren we regels om de financiële grip te vergroten en minder kosten naar de toekomst door te schuiven. In 2018 gaan we ervoor zorgen dat de nieuwe regels in de organisatie verankerd worden en dat iedereen er naar gaat handelen.	De uitvoeringsregels zijn in april 2018 vastgesteld, en in het Collegevoorstel is over de verdere invoering het volgende afgesproken: Met het vaststellen van de verordening door de raad en het uitvoeringsbeleid door het college is het project Financieel Beleid nog niet klaar. De budgethoudersregeling moet nog geactualiseerd worden en er moeten nog enkele werkinstructies (treasury, doorbelasten van kosten, etc.) en financiële processen (begrotingsproces, etc.) uitgeschreven worden. De meeste capaciteit zal echter uitgaan naar de invoering, borging en evaluatie van het nieuwe financieel beleid. Met de invoering is gestart omdat we al per 1 januari 2018 een nieuwe verordening hebben. Borging moet plaatsvinden via de bestaande interne control lijnen (business control en verbijzonderde interne controle) en vraagt een doorontwikkeling van deze rollen. Voor de borging hebben we in 2018 een standaard cursus gemeentefinanciën voor non-financials georganiseerd voor bestaand, nieuw personeel en ook voor de raad. Met de raad is afgesproken dat er een evaluatie komt van het financiële beleid (verwachting eind 2019). Het vervolg van het project Financieel Beleid vraagt dan ook capaciteit, deels bestaande capaciteiten en deels ook aanvullende capaciteit.
Realiseren we daarnaast		Realisatie 2017	Ster

Begroting vs Realisatie

Inkomsten en uitgaven in evenwicht en een gezonde verhouding tussen inkomsten, bezit en schulden