De gemeente is in 2018 bezig geweest met de invoering van de Omgevingswet. Deze invoering is een majeure autonome ontwikkeling met impact op de gehele gemeentelijke organisatie en op de samenleving. De Omgevingswet vervangt straks 26 bestaande wetten en vormt vanaf dat moment het juridisch kader voor het bevorderen en in stand houden van een kwalitatief goede en gezonde fysieke leefomgeving. Eind 2017 is de invoeringsdatum aangepast van medio 2019 naar 1 januari 2021.

Het motto van de wet is “ruimte voor ontwikkeling, waarborgen van kwaliteit.” Deze ambitie van de wet sluit aan bij de ambities van Hilversum. Ook wij willen meer ruimte bieden aan initiatiefnemers en dit sluit aan bij de Hilversumse ambitie om meer “van buiten naar binnen” te werken. Tegelijkertijd hebben en houden we oog voor de kwaliteit van de leefomgeving van en voor onze inwoners. De voorbereiding op de inwerkingtreding van de Omgevingswet is opgepakt langs drie pijlers. Namelijk (1) instrumentarium op orde, (2) bedrijfsvoering (digitalisering) op orde en (3) cultuur op orde. Concrete activiteiten zijn in verschillende begrotingsprogramma’s ondergebracht.

Het voorbereiden betekent ook door middel van pilots in de praktijk leren. In 2018 liepen er vier pilots, namelijk Stam/Hoogvliet, de Spoorzone, Velbeleid en Noordwestelijk Villagebied. Alle vier de pilots worden in 2019 vervolgd. Ook is eind 2018 door B&W de participatieleidraad “Betrek de omgeving” vastgesteld, na advisering door de commissie van 17 oktober.

De gemeentelijke organisatie is in de breedte betrokken door het organiseren van TestLabs, informatie- en participatiebijeenkomsten. Hierbij is ook aandacht geweest voor het herontwerpen van processen en procedures. Door de verschoven invoering naar 1 januari 2021 is dit echter nog niet afgerond. In 2019 en 2020 gaan we hiermee verder, zodat we klaar zijn voor de inwerkingtreding van de wet. De voorbereiding op het aansluiten op het digitaal stelsel is uitgesteld totdat duidelijk is hoe de landelijke voorziening er uitziet en hoe er moet worden aangesloten. Wel zijn we al aan het verkennen wat de aansluiting van ons vraagt en voeren we hierover zowel intern als extern met de leveranciers van de software het gesprek.

In 2018 is samen met de ketenpartners op regionaal niveau intensief samengewerkt. Er zijn ook een aantal onderzoeken voorbereid die als bouwsteen voor de lokale omgevingsvisie kunnen dienen. Deze onderzoeken worden in de eerste helft van 2019 uitgevoerd. Parallel is Hilversum begonnen aan de voorbereidingen van het opstellen van een omgevingsvisie. Eind 2018 is hiertoe een projectleider “aan de slag met de Omgevingsvisie” benoemd.

De budgetten voor 2018 zijn zonder noemenswaardige afwijkingen t.o.v. de begroting uitgegeven (begroting € 609.000; realisatie € 576.289).

In 2018 is het beschikbare budget gebruikt voor:

• Het opzetten en uitvoeren van de pilots spoorzone, Stam/Hoogvliet, Velbeleid, Noordwestelijk Villagebied en opstellen leidraad participatie inclusief de communicatie.
• De inzet van het kernteam voor het voorbereiden op en kennis opdoen over de Omgevingswet, inclusief de coördinatie / aansturing van het programma Omgevingswet.
• Het betrekken van de gemeentelijke organisatie o.a. door het organiseren van Testlabs
• De participatie in regioverband in een aantal werkgroepen.

Hierbij dient opgemerkt te worden dat we voor de invoering van de omgevingswet zoveel mogelijk gebruik maken van eigen vaste medewerkers. Op die manier wordt de ontwikkelde kennis behouden voor de organisatie. Om medewerkers voldoende tijd vrij te kunnen laten maken voor de omgevingswet, huren we vanuit het budget van de omgevingswet dan externen in om het reguliere werk op te pakken.  

Zoals ook in de begroting verwoord is er in 2018 nog geen geld besteedt aan de digitaliseringsopgave. Wel zijn de eerste stappen met de teams ICT en BIO (Business IT Ondersteuning) gezet om de impact en de kosten in beeld te gaan brengen.

Om de geraamde bedragen te kunnen vergelijken met de budgetten die andere gemeenten uitgeven en reserveren ten behoeve van de implementatie van de Omgevingswet wordt gebruik gemaakt van de VNG Rekentool. Deze rekentool biedt ons op een gestructureerde wijze inzicht in de verwachte kosten. Helaas was in 2018 het nog niet mogelijk om deze tool ook als benchmark te benutten. Dit hangt samen met enerzijds onvoldoende landelijke dekking en anderzijds dat er te grote verschillen waren in de wijze van gegevens aanleveren. Begin 2019 heeft de VNG een nieuwe versie gelanceerd. Het model is inhoudelijk versterkt en er wordt ook ingezet op een grotere respons dit jaar zodat het als benchmark kan functioneren. Daarnaast werkt de VNG ook aan het ontwikkelen van een effectenmodel, waarmee de langjarige financiële effecten in beeld gebracht kunnen worden.  
Deze rekentool en de wijze van invoering wordt ook gebruikt in ambtelijke intervisiegesprekken met de andere gemeenten binnen de regio Gooi en Vechtstreek.