Met het programma buurten wil de gemeente bevorderen dat inwoners meer verantwoordelijkheid nemen voor hun eigen omgeving. Dit beleid past in een algemene maatschappelijke ontwikkeling naar een buurtgerichte aanpak waarin mensen vanuit hun leefwereld actief opereren en van onderop initiatieven nemen voor het verbeteren van de wereld om hen heen. Inwoners nemen zelf deel aan hun wijk (participatie) in plaats van dat zij alleen volledig vertrouwen op overheden. Overheden benaderen de wereld eerder als systeem, baseren initiatieven op meerjarige beleidsplannen en motiveren deze met allerhande blauwdrukken.

In maatschappelijke zin bevordert dit programma het realiseren van sterke buurten en streeft het programma daarmee naar een betere kwaliteit van wonen en samenleven. De gemeente Hilversum kan en wil niet verantwoordelijk zijn voor álle bewonersaangelegenheden. Inwoners weten vaak zelf beter wat goed is voor een buurt. De buurt heeft daarbij de geschikte schaalgrootte voor het gesprek over een nieuwe invulling van de relatie tussen gemeente en de buurtbewoners. Hierbij zoekt de gemeente op basis van gelijkwaardigheid en gedeelde verantwoordelijkheid naar datgene wat nodig is voor een goede buurt en hoe dat het beste te realiseren is.

De kernwaarde waarop het programma buurten zich richt is het vergroten van het eigenaarschap van de buurt. Dat laat onverlet dat er wettelijke en reguliere taken zijn waarvoor de verantwoordelijkheid bij de gemeente ligt, en die de gemeente effectief en accuraat uitvoert.

De afgelopen jaren is er fors geïnvesteerd in het ontwikkelen van het programma buurten. In 2017 en 2018 plukken wij hier met elkaar de vruchten van! In 2018 zijn buurtinitiatieven en -resultaten zichtbaarder! Het lukt de bewoners en partners steeds meer om in de buurtnetwerken en wijkteams “te doen wat nodig is” in de buurten. De gemeente en ook de ambtenaren leren steeds meer “om los te laten” en te acteren op de behoefte vanuit de buurten. De gemeente Hilversum heeft het “leren rond programma buurten en rondom initiatieven uit de buurten” ook in 2018 maximaal op de agenda gezet. Het gaat erom om als gemeente ervaring op te doen in het werken binnen een lerende organisatie. De gemeente wil met dit programma inzicht krijgen in: de te nemen nieuwe rol van de gemeente, de verwachtingen, de resultaten en de dilemma’s die zich voordoen bij het buurtgericht werken. Dit leren doet de gemeente via het uitrollen van drie pilots (die hiervoor zijn opgestart in 2017):
1. De Pilot Participatie in de Openbare Ruimte;
2. De Pilot met een leerwerkbedrijf;
3. De Pilot  aanpak Jeugd en Veiligheid in Oost.
Bewoners pakken stukje bij beetje in toenemende mate concrete projecten en initiatieven op!

Kaders
Het kaderstellende document voor het buurtgericht werken in Hilversum is de in maart 2017 door de gemeenteraad vastgestelde notitie “buurtgericht leven, leve de buurt!”. Vanuit deze notitie werkte de gemeente Hilversum in 2018 aan de concrete uitvoering van de daarin gestelde ambities. Dit betekent onder andere een leerproces voor de ambtelijke organisatie.