Vanaf 1 januari 2015 zijn de drie decentralisaties in het sociaal domein een feit. Dit heeft voor een grote verandering gezorgd voor alle gemeenten in Nederland. De afgelopen drie jaren is er via een programmatische aanpak (programma Nieuwe Zorgtaken) vorm gegeven aan de veranderingen in het Sociaal Domein, met name op het terrein van de nieuwe taken die zijn overgenomen.

We zijn goed op weg, maar we zien zeker uitdagingen om de zorg aan onze inwoners (verder) te verbeteren. De verbetering van de zorg is geen statisch geheel, maar een dynamisch proces.
We hebben onze organisatie voor de individuele voorzieningen op orde, maar de doorlooptijden van de Wmo vragen om extra aandacht. Dankzij de investeringen via het project WINST is de bedrijfsvoering verbeterd. De voorziene afbouw van de formatie zullen we echter moeten heroverwegen gelet op de ontwikkeling van de individuele voorzieningen. Medio 2019 rapporteren we over het geheel van de resultaten van het project WINST.

De uitdaging om -samen met de stakeholders- verder vorm te geven aan de collectieve voorzieningen in de wijken (vrij toegankelijk/zonder indicatie) is groot. In 2018 is hiermee op experimentele basis gestart en de resultaten over het eerste halfjaar zijn in het najaar van 2018 met de raad gedeeld. Met het versterken van de collectieve voorzieningen wil de gemeente twee dingen bereiken: 1) Betere ondersteuning van de inwoner, en 2) dat er een verschuiving plaatsvindt van specialistische zorg naar lichtere vormen van ondersteuning (in de welzijnssfeer) om de kosten van zorg en ondersteuning te kunnen beheersen. We hebben inmiddels gezien dat deze verschuiving de autonome groei van de zorgvraag door demografische ontwikkelingen nu nog niet geheel kan bijbenen, maar wel onmisbaar is om de kosten van die groei te beperken.

Met het Sterprogramma “Centrum” bouwt de gemeente Hilversum in 2018 verder op de ingeslagen weg. De ambitie is een aantrekkelijk centrum voor ondernemers, organisaties, bezoekers en bewoners. De resultaten van de inspanningen van gemeente Hilversum en partners in het centrum zijn duidelijk zichtbaar op het Marktplein en in het vernieuwde Hilvertshof. Ook de herstelde gevels in het centrum dragen bij aan een aantrekkelijker centrum. Door veel nieuw ondernemerschap heeft het centrum van Hilversum met recht een positie in de top 10 van de Nederlandse binnensteden. In 2018 bouwt Hilversum verder op deze ingeslagen weg.

Het accent lag in 2018 op het verder uitwerken van de plannen voor het Hilversumse stationsgebied. Het stedenbouwkundig plan werd verder uitgewerkt. De plannen voor het stationsgebied hebben als doel het realiseren van een aantrekkelijk entree naar de stad en het verbeteren van ruimtelijke kwaliteit en bereikbaarheid van het centrumgebied.

Verder zit het programma Centrum vooral in de uitvoerende fase. In en rond het centrum werden nieuwe woningen toegevoegd en kantoren getransformeerd. Acquisitie inspanningen zorgden voor nieuw ondernemerschap en een verdere afname van de leegstand. Het plaatsen van een toiletvoorziening op de Groest beperkt wildplassen. Er is aandacht voor de overlast van fietsparkeren in het centrum. De fietsparkeervoorzieningen in het centrum werden uitgebreid en verbeterd. Verder werd extra capaciteit ingezet om op verkeerd gestalde fietsen te handhaven. De openbare ruimte krijgt hierdoor een betere uitstraling en de bezoeker krijgt een gastvrijer ontvangst.

Het sterprogramma “Centrum” is op onderdelen sterk verbonden met de sterprogramma’s “Wonen” en ”Media”. Vanuit programma “Wonen” voegt de gemeente groen toe in en rond het centrum (impuls groen). Met het programma ‘Media” zet de gemeente forse stappen als het gaat om het zichtbaar maken van de Mediastad in het centrum. Het door ontwikkelen van de stichting “Centrum Hilversum” tot “Marketing Hilversum” legt hiervoor de basis. De campagne, gelanceerd in september 2017, werd in 2018 verder uitgerold. Het versterken van het culturele programma op de Kerkbrink, als onderdeel van de Media Mile, geeft daarnaast een impuls die van groot belang is voor dit specifieke deel van het centrum.

Groei van het aantal bezoekers aan culturele organisaties in het centrum

Het aantal bewoners in het centrum in postcodegebied 1211

Waardering van de sfeer en uitstraling in het centrum

Leegstand van kantoren in het centrum, aantal in m2

Leegstand van winkels in het centrum, aantal in m2

Waardering van de bereikbaarheid van het centrum per auto

Percentage inwoners dat zich ‘s avonds veilig voelt op straat in het centrum tijdens het uitgaan

Het Stationsgebied: het opstellen van een stedenbouwkundig- en bestemmingsplan

In 2018 leggen we het bestemmingsplan “stationsgebied” ter vaststelling voor aan de Raad, aansluitend op het besluit van de raad over het stedenbouwkundig plan in december 2017. De gemeente werkt het stedenbouwkundig plan uit tot een juridisch kader. Het stationsgebied van de stad krijgt daarmee een aantrekkelijk entree en de bereikbaarheid van het centrum krijgt, door het terugbrengen van tweerichtingsverkeer, een stevige impuls. In 2018 krijgen deze ontwikkelplannen verder vorm (samenwerkingsverbanden, uitgifteplan, etc.). De vernieuwing van het Stationsplein wordt door de gemeente in gang gezet met de sloop van het voormalig UWV-pand aan het Stationsplein 25.

In augustus 2018 is fysiek gestart met de sloop van het GAK gebouw, waardoor het mogelijk wordt een Stationsgebied te ontwikkelen dat een warm welkom biedt. Het bestemmingsplan Stationsgebied is niet opgesteld en aan de raad aangeboden, omdat uitgebreid aanvullend onderzoek is gedaan naar de 2 modellen voor het stationsgebied, te weten het model ‘de Passage’ (met tunnel) en het model ‘de 7-straatjes’ (met gelijkvloerse oversteek). Uit dit onderzoek en de brede raadpleging is door bewoners en raad aangegeven dat de voorkeur uit ging naar het model ‘de 7-straatjes’. Na de keuze voor dit model is deze uitgewerkt tot een stedenbouwkundig plan dat eind 2018 vorm heeft gekregen. In de laatste maanden van 2018 zijn diverse informatieavonden belegd om met de inwoners over het plan van gedachten te wisselen. Tegelijkertijd is aan de inwoners gevraagd wat zij aan architectuur en inrichting van de openbare ruimte willen terug zien in het plan. Dit vindt zijn weerslag in het beeldkwaliteitsplan.

Fietsparkeerplaatsen aanbieden voor de korte en lange termijn

We zetten in op een toekomstbestendige oplossing voor fietsparkeren in het centrum. De ambitie is om in het centrum voldoende en kwalitatief goede fietsparkeerplaatsen aan te kunnen bieden, logisch aangelegd langs hoofdfietsroutes en nabij de verschillende druk bezochte bestemmingen. Het in 2017 vastgestelde plan van aanpak combineert een lange termijn wensbeeld met een korte termijn aanpak. We zetten in 2018 gericht in op het realiseren van onder andere twee inpandige fietsenstallingen.

In 2018 is verder gegaan met het optimaliseren van fietsparkeren in het centrum, wat in 2017 is ingezet. Zo zijn o.a. rekken bijgeplaatst naast Mout en op de Bussumerstraat. Ook is in 2018 de communicatiecampagne gestart met bebording, fietscoaches, etc. Dat begint nu vruchten af te werpen. Verder is een fietsdepot ingericht waarna gestart kon worden met de pilot handhaving. In 2018 is tevens een locatie gevonden voor een inpandige stalling, namelijk op de Zeedijk 33A (Bristol). Dit pand komt in 2019 beschikbaar, vandaar dat budget over is gebleven. Uit de zoektocht naar geschikte panden voor een fietsenstalling is gebleken dat het niet mogelijk is om binnen het structurele budget voor fietsparkeren meer inpandige stalling te realiseren. Het volledige budget wordt vanaf 2020 besteed aan één stalling.

Het Sterprogramma “Media” werkte aan het versterken van de creatieve economie, die ruim een kwart van de totale lokale economie uitmaakt. Hilversum biedt volop ruimte aan alle vormen van media en heeft continu nieuwe impulsen nodig. De rol van de overheid is daarbij cruciaal om initiatieven, mensen en middelen actief en structureel met elkaar te verbinden. Als gemeente is Hilversum een actieve en zichtbare partner en werkt samen met bedrijven, bezoekers en inwoners: de makers en ambassadeurs van een dynamische en innovatieve Mediastad.

De levendigheid in de stad neemt toe en dat gaan onze bedrijven, bezoekers en inwoners herkennen. De intensieve samenwerking met partners binnen en buiten de stad werpt zijn vruchten af. De werkgelegenheid laat een voorzichtig herstel zien. De gemeente stimuleert de verdere groei hiervan.
In 2018 verlegte de gemeente Hilversum de rol als aanjager en initiator van bijvoorbeeld talentontwikkeling, evenementen en marketing naar externe organisaties. De gemeente Hilversum werkte aan economische ontwikkeling door bestaande uitvoeringsorganisaties te verstevigen en nieuwe op te bouwen, bijvoorbeeld de Hilversum Media Campus en een citymarketingorganisatie.

Samengevat bestonden de activiteiten voor 2018 in het sterprogramma Media uit vier pijlers:

Vestigingsklimaat
Het versterken van het vestigingsklimaat is zowel relevant voor gevestigde bedrijven, als voor nieuw aan te trekken bedrijven. Een gezond en aantrekkelijk vestigingsklimaat is meer dan bedrijfshuisvesting: het gaat ook om toegang tot talent, aanwezigheid van (internationaal) onderwijs, mobiliteit en de levendigheid van de stad. Vanuit het programma Media lag de focus in 2018 op het vasthouden van bestaande bedrijven en het aantrekken van start-ups in de media.

Een aantrekkelijk Media Park waar mensen elkaar makkelijk ontmoeten, waar technologie, kennis en kapitaal bij elkaar komen is een essentiële Unique Selling Point van Hilversum, maar het Media Park heeft een forse impuls nodig om ook in de toekomst aantrekkelijk te zijn. In 2018 is onderzocht of het mogelijk is een consortium van investeerders bij elkaar te brengen die gezamenlijk investeren. Met een integrale benadering (evenementen, onderwijs, gerichte acquisitie en mediatoepassingen) blijft de gemeente de levendigheid en bedrijvigheid op het Media Park stimuleren.

Innovatie
Eén van de pijlers van het sterprogramma Media is innovatie. De regionale agenda Digitale innovatie en creatie komt in 2018 in uitvoering. Hierin is ook het innovatieprogramma van Hilversum opgenomen. Doelstelling is het creëren van 400 banen in de komende drie jaar.

Door het verbinden van relevante agenda’s voor de creatieve industrie, zoals Metropoolregio
Amsterdam (MRA) en de Economic Board Utrecht (EBU) /Rijksagenda’s, wil de gemeente Hilversum
de transformatie van de mediasector naar een sterke en innovatieve creatieve economie
stimuleren en de functie van mediaknooppunt vervullen. De gemeente zorgt ervoor dat er meer investeringen in de regio terechtkomen door het samenwerken met de MRA en EBU te versterken. In de Regionale Samenwerkingsagenda neemt de gemeente het voortouw op het vlak van economie, hoger onderwijs en duurzaamheid.

Talent
De gemeente investeert in 2018 verder in Hilversum Media Campus (HMC) als uitvoeringsorganisatie om daarmee nog meer creatief talent aan te trekken. Wij stimuleren groei: het aantal deelnemende bedrijven aan HMC en het aantal studenten gaat toenemen en het landelijke bereik wordt vergroot. Om het bereik en de aantrekkingskracht te vergroten, versterken wij de promotie van HMC.

Podium
Hilversum heeft een nationaal onderscheidend profiel als mediastad dat de gemeente met actieve citymarketing promoot. Verder wil de gemeente ervoor  zorgen dat in Hilversum in het centrum en/of op het Media Park media-evenementen met een landelijke uitstraling plaatsvinden. Het Marktplein biedt hiervoor talloze kansen. Tot slot versterken of ontwikkelen we bestaande hotspots voor mediacultuur in de stad zoals het Media Park met Beeld en Geluid, het Muziekcentrum van de Omroep en de Kerkbrink en het Stationsplein.

Het aantal bezoekers aan media evenementen met een nationale uitstraling

Groei in aantallen deelnemers aan talentenprogramma's die door of via Hilversum Media Campus worden bereikt

Matching private middelen op gemeentelijke middelen voor creatieve economie, uitgedrukt in percentage

Mate waarin centrumondernemers het gevoel hebben in de Mediastad te ondernemen

Procentuele groei van het aantal arbeidsplaatsen in de creatieve sector in Hilversum

Het uitvoeren van de citymarketingstrategie (fysiek en virtueel)

De citymarketingorganisatie gaat in 2018 de promotiecampagnes intensiveren, bedrijven aantrekken en partnerschappen opbouwen. De organisatie zet in op zoveel mogelijk activiteiten en evenementen, die bijdragen aan het mediaprofiel van Hilversum. De organisatie is actief betrokken bij het ontwikkelen van de Media Mile, en de redactie voor de content die via de Media Mile en hotspots voor mediacultuur wordt getoond in de stad.

De stichting Hilversum Marketing is begin 2018 opgericht. Na een aantal maanden die in het tekenen stonden van de opstart heeft de Stichting Hilversum Marketing haar positie bepaald en eerste resultaten laten zien. Het jaar is afgesloten met een succesvolle werving van een vaste directeur bestuurder.

Het culturele programma zichtbaar maken

We bevorderen de bekendheid en onderlinge afstemming van het culturele programma. Dit gebeurt door de gezamenlijke promotie mogelijk te maken en hierbij de aansluiting te zoeken bij de Media Mile en de citymarketingorganisatie. Wij verkennen de kansen voor en behoefte aan een stadsprogrammeur. Het samenwerken met culturele instellingen en het ondersteunen van de culturele instellingen is hierbij een vanzelfsprekende voorwaarde.

Hilversum Marketing heeft de Uitagenda gerealiseerd. Deze is op vele plaatsen fysiek beschikbaar en ook  te vinden op de website LiveHilversum. Daarbij wordt met veel instanties steeds intensiever samengewerkt. Een goed voorbeeld was in december Live2000 waarbij De Vorstin voor de programmering zorgde en Hilversum Marketing het evenement coördineerde. Deze samenwerking leidde tot een hoger bezoekersaantal dan op voorhand verondersteld werd.

Het versterken van de Kerkbrink als hotspot voor mediacultuur

In 2018 wordt het culturele programma op de Kerkbrink versterkt. Met name Museum Hilversum, Bibliotheek Hilversum en Beeld en Geluid zijn hierbij betrokken, zowel in panden rondom het plein als op het plein in de buitenruimte. De redactie die in 2017 is opgestart maakt een jaarplanning die goed is afgestemd met de marketingorganisatie, aansluit op de Media Mile en aandacht heeft voor media-educatie. Te denken valt aan: evenementen, projecties op gevels, tentoonstellingen, workshops, debatten en kleinschalige pop-up activiteiten.

In 2018 is er veel toenadering geweest tussen de deelnemende en belanghebbende organisaties, waarbij de gemeente een rol als verbinder heeft opgepakt om partijen dichter tot bij elkaar te brengen. Partijen hebben een visie opgesteld en verkenning gedaan. Aankomend jaar volgt een nadere uitwerking in een breed maatschappelijk-economisch perspectief.

Het aantrekken van creatieve bedrijven door actieve acquisitie

In 2018 versterken we onze inzet op acquisitie, zowel in samenwerking met de Metropool Regio Amsterdam als de Economic Board Utrecht. De focus blijft op het acquireren via warme contacten en het investeren in startups en scale-ups. Daarnaast sluiten we beter aan op internationale acquisitieprogramma’s van de provincies en het Rijk.

Het gebrek aan ruimte voor werken beperkt de mogelijkheden voor groei. Ondanks dat is het gelukt om de groeiambities van diverse (media) bedrijven (nieuw of al gevestigd in Hilversum) te faciliteren. Kansen die zich kunnen voordoen, zoals die onder invloed van de Brexit, worden opgevolgd. Gemeente en Hilversum Marketing trekken hierin steeds meer samen op.

Het versterken van de economische ontwikkeling van het Media Park

In 2018 gaan we samen met de huidige eigenaren van het Media Park actief op zoek naar (nationale en internationale) partijen die willen mee-investeren in de toekomstige ontwikkeling van het park. We doen dit vanuit een campusgedachte, waarin het Media Park een levendige plek moet zijn om te werken, leren, ontmoeten en verblijven. Dat betekent dat er in de toekomst mogelijk nieuwe functies worden toegevoegd op het park. We ondersteunen opkomende initiatieven die partijen op het Media Park ontwikkelen door te verbinden en mogelijkheden te creëren. De gemeente kan ondersteunen bij het verlenen van vergunningen, het inzetten van kennis en met het deels financieren waar nodig.

De stedenbouwkundige visie, de benchmark en het economisch perspectief is gepresenteerd. Vanuit de visie en de ingediende Regiodeal zal er verder gewekt worden aan plan- en besluitvorming betreffende het Park (de Campus) en de versterking van de sector Media in de Media Valley, zodat behoud en groei van onderwijs en studenten, werkgelegenheid en bedrijven gerealiseerd kan worden. De verkoop van het Media Park zorgt naar verwachting voor nieuwe investeringen en een positieve dynamiek.

Het ontwikkelen van een Smart City Platform

Samen met marktpartijen zetten we in 2018 een Smart City Platform op. Dit Platform is gebaseerd op de aanbesteding van 2017. Een Smart City Platform is een stadsdekkend digitaal, sensorisch netwerk dat data verzamelt. Op basis van deze data worden nieuwe diensten voor bewoners en ondernemers ontwikkeld. De stad wordt zo een proeftuin voor de digitale creatieve industrie, wat bijdraagt aan de mediazichtbaarheid in de openbare ruimte. De te ontwikkelen diensten dragen bij aan een meer leefbare, veilige en beter bereikbare stad.

Na een marktconsultatie begin 2018 is de gemeente zomer 2018 gestart met de concurrentie gerichte dialoog over het Smart City Platform. De selectie- en dialoogfase zijn begin 2019 afgerond. In 2019 volgen concrete inschrijvingen en besluit tot gunning. Beoogd resultaat is een samenwerkingsovereenkomst tussen gemeente en het winnend consortium. Parallel hieraan lopen in 2018 diverse concrete pilots die deels doorlopen in 2019.

Het sterprogramma wonen stond in 2018 volledig in het teken van de uitvoerende fase. Dat deden wij niet alleen als gemeentelijke organisatie. Daarvoor ging de gemeente Hilversum voor alle onderdelen van het sterprogramma partnerships aan met inwoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties. Een mooie opstap naar de veranderende rol van de gemeente, die met de komst van de omgevingswet in 2019/2020 zeker verder zal doorzetten. Dat is ook nodig want de uitdagingen voor de toekomst zijn gemeenschappelijke opgaven die om een gezamenlijke aanpak vragen.

In 2018 zette de gemeente Hilversum het beleid voort dat wij met het vaststellen van de lokale en regionale woonvisie hebben bepaald. In navolging van beide beleidsstukken is vervolgens een hele reeks aan uitvoeringsdocumenten verschenen en vastgesteld, zoals de prestatieafspraken met de woningcorporaties en huurderorganisaties en het regionaal actieprogramma wonen met de regio en provincie. Ook hebben diverse doorwerkingen van de Woningwet hun beslag gekregen, zoals het vaststellen van de woningmarktregio en de gemeentelijke zienswijze op de scheidingsvoorstellen van de woningcorporaties. De kaders staan en 2018 stond in het teken van het uitrollen van beleid en het boeken van resultaten. Als het gaat om woningbouw ligt er een centrale rol voor de taskforce wonen. De taskforce wonen legt zich toe op het daadwerkelijk realiseren van de noodzakelijke sociale woningbouw door te sturen op concrete bouw- en transformatielocaties en het wegnemen van obstakels om tot bouw te komen. De gemeente ondersteunde deze taskforce door voor 2018 een secretaris te leveren. De taskforce handelt binnen de kaders vastgelegd in de jaarschijf 2018 van de prestatieafspraken. Een werkgroep met woningcorporaties en huurdersorganisaties heeft in 2018 de jaarschijf voor 2019 voorbereid. Deze jaarschijf bevat afspraken over bouwambities en over sloop/nieuwbouw, duurzaamheid, huurprijsbeleid, etc.

In de structuurvisie 2030 is op basis van een integrale afweging tussen wonen en andere bestemmingen en functies als bedrijvigheid, maatschappelijke functies etc. vastgelegd welke locaties voor welke functie beschikbaar zijn en wat de daarbij geldende ruimtelijke kaders zijn. Voor de komende jaren zal een nieuw op te stellen omgevingsvisie de kaders gaan bieden. In 2018 wordt deze visie uitgewerkt en met de raad besproken.

Duurzaamheid
De inzet van de gemeente Hilversum op duurzaamheid doet ertoe. Door onze inspanningen lukt het om duurzaamheidsinititatieven uit de Hilversumse samenleving verder te brengen naar resultaat. Er is reuring en nieuwe kansen dienen zich aan en worden door de gemeente benut. Ondertussen zien wij dat er landelijke en internationale ontwikkelingen zijn op het vlak van duurzaamheid, die zich door vertalen naar het lokale niveau. Een transitie naar aardgasloze gemeenten in 2050 (bij motie door de raad voor Hilversum gesteld op 2040) is onafwendbaar.

Als het gaat om duurzaamheid zijn er veel ambities die de gemeente Hilversum samen met anderen wil en kan realiseren. Met diverse partijen zijn de afgelopen jaren partnerships en maatschappelijke contracten gesloten. Het energieplatform ging in 2018 diverse maatschappelijke contracten genereren, die leiden tot duurzame lokale energieopwekking en –besparing. De dialoog die ontstaat leverde nu al meerwaarde op. Er zijn initiatieven voor de overgang van gaswijken naar aardgasloze wijken. Wijken die nu nog een aardgaswijk zijn, worden daarmee in de toekomst aardgasloos. De pilot start in de Hilversumse Meent. Verder stelt de gemeente Hilversum vast dat duurzaamheid aan belang en aandacht wint. Dit geeft mogelijkheid om ambities te bundelen en van elkaar te leren.

Ons programma en netwerk rondom het thema duurzaamheid stelt de gemeente Hilversum in staat om hierin een voortrekkersrol te vervullen. Voor de komende jaren ligt de focus binnen Hilversum op drie speerpunten namelijk: de energie-en warmtetransitie in Hilversum, de H100 campagne en de Green Deals. Bij de campagne H100 richt de gemeente zich op het betrekken en committeren van Hilversumse inwoners, ondernemers en organisaties. Binnen de H100 campagne is het de gemeentelijke ambitie om 100 kilo CO2 te besparen. Bij de Green Deals werkt de gemeente aan het realiseren van nog meer deals.

Erfgoed en monumenten
2018 was een belangrijk jaar als het gaat om het erfgoed en de monumenten van de stad. Vele monumenten hebben een nieuwe bestemming gekregen. We ondersteunen eigenaren bij het herbestemmen en verduurzamen van monumentale panden. Het Hilversumse Restauratiefonds is opgericht, dit revolverende fonds is succesvol en willen we versterken en verder laten groeien.  De gemeente Hilversum heeft dit jaar concrete stappen gezet om Zonnestraal officieel voor te dragen als Unesco werelderfgoed. Helaas heeft dit niet geleid tot de gewenst nominatie. Ondanks dat dit niet is gelukt blijven we de verschillende betekenislagen en actualiteitswaarde van het icoon Zonnestraal uitdragen, hierdoor verzilveren we het toeristisch en economische spin- off effect voor Hilversum en het cultureel erfgoed

Aantal nieuw gebouwde woningen per 1000 bestaande woningen

Aantal per jaar opgeleverde sociale huurwoningen

Achterstand in aantal gehuisveste statushouders ten opzichte van taakstelling

CO2-uitstoot van Hilversum

Het aantal opgeleverde woningen in het middensegment

Het actualiseren van prestatieafspraken (incl. taskforce)

We monitoren en actualiseren jaarlijks de prestatieafspraken met de woningcorporaties en huurdersorganisaties. Gezamenlijk zetten wij ons in voor voldoende locaties waar gebouwd kan worden. De gemeente werkt adequaat mee en zorgt voor de Ruimtelijke Ordening (RO) procedures. Woningcorporaties bouwen en beheren de woningen.

In het kader van de meerjarige prestatieafspraken is opnieuw een jaarsnede vastgesteld. In samenwerking met de coöperaties werken we gestaag door aan het realiseren van de gemaakte afspraken zowel op sociaal maatschappelijk gebied (bijvoorbeeld de wooncoach) als op het gebied van te realiseren woningaantallen in het sociale huursegment.

Het nomineren van Zonnestraal als Unesco Werelderfgoed

De Gemeente laat Zonnestraal officieel voordragen als Unesco werelderfgoed. Hiertoe gaan we zorgen dat het tussentijdse nominatiedossier gereed komt in 2017. In 2018 legt de gemeente dit dossier voor aan de expertgroep Beoordeling Werelderfgoednominaties. Na een positieve beoordeling (en de officiële Nederlandse voordracht van Zonnestraal tot Werelderfgoed) werken we vanaf 2018 aan het definitieve nominatiedossier en het managementdossier. Zonnestraal als monument van licht en lucht is gelegen in een extreem gelaagd landschap dat onderdeel uitmaakt van het Geopark. De ambities van de werelderfgoedstatussen van Zonnestraal en Geopark sluiten op elkaar aan en versterken elkaar.

Zonnestraal is een Rijksmonument van iconische waarde (bron RCE: vergelijkbaar met het Paleis op de Dam en het Vredespaleis) en van grote waarde voor Hilversum. De Minister heeft het advies overgenomen Zonnestraal niet te nomineren voor Unesco. Dat doet niet af aan de waarde van het Rijksmonument. Zo wordt aangevangen met de duurzame restauratie van het Dresselhuys Paviljoen. Daarnaast heeft Zonnestraal een actuele economische en toeristische waarde voor Hilversum en past het ook goed in de huidige tijd hoe we aankijken tegen 'healing environment'.

Het bevorderen en oprichten van het stadsherstel

Een Hilversumse stadsherstel organisatie draagt bij aan het behouden, (her)gebruiken en exploiteren van monumenten. De gemeente bevordert particuliere initiatieven die leiden tot een vorm van stadsherstel. Het initiatief ligt bij “Hilversum, Pas Op!” en mogelijk bij andere (Hilversumse) partijen. De activiteiten van de gemeente richten zich op ambtelijke ondersteuning (kennis).

Het initiatief heeft nog niet geleid tot een plan van aanpak en samenwerking met een ander Stadsherstel.

Met de belanghebbende erfgoedverenigingen worden constructieve gesprekken gevoerd en ambtelijk is een gezamenlijke 'erfgoedtafel' in voorbereiding. Een overleg dat in 2019 zal starten met belanghebbende partijen. Het voornaamste doel is om te komen tot afstemming, gezamenlijk belang en samenwerking. Stadsherstel is in het kader van de ‘Erfgoedgesprekken’ genoemd door Hilversum Pas Op!.

Het Energieplatform en Green Deals mogelijk maken

Ook in 2018 maken we concrete afspraken met diverse maatschappelijke partners (bedrijven, instellingen, initiatieven) over het realiseren van onze duurzaamheidsambities. De innovatieve denkkracht en het samenbrengen van partijen moeten bijdragen aan het versnellen van de energietransitie en het behalen van de duurzaamheidsdoelen. We betrekken inwoners en ondernemers in Hilversum bij de duurzaamheidsambities in 2018 via de campagne H100.

Vanuit de Green Deal kantoren is er bij 17 kantoorpanden een business case voor het verduurzamen van hun pand gemaakt, die komend jaar stappen gaan zetten om de verduurzamingsslag te maken. Vijf MKB bedrijven hebben in het kader van het Koplopersproject Duurzaam ondernemen de eerste stappen gezet naar een klimaatneutrale bedrijfsvoering. De Hilversum100 Challenge heeft 36 CO2 reductie ideeën opgeleverd en 10 deelnemers hebben een geldprijs ontvangen waarmee ze hun idee gaan realiseren.

De Hilversumse Meent loskoppelen van het gasnet

We gaan samen met bewoners en andere partijen (netbeheerders, woningcorporaties) in beeld brengen welke stappen nodig zijn om de Hilversumse Meent te kunnen loskoppelen van het gasnet. De Hilversumse Meent vormt daarmee voor Hilversum een belangrijke pilot op weg naar “heel Hilversum gasloos in 2050”. Hilversum sluit daarbij aan bij de door de bewoners zelf vastgestelde wijkagenda. In deze wijkagenda komen thema’s aan de orde als de overgang naar een gasloze wijk en opgaven op het vlak van wonen en de openbare ruimte.

Samenwerking met alle stakeholders vraagt veel tijd maar loopt. Het is een innovatief project waar veel leerervaring wordt opgedaan en gedeeld. We betrekken inwoners(initiatieven) op verschillende manieren: via de werkgroep, een klankbordgroep, nieuwsbrief en via een groep met koplopers die op weg naar aardgasvrij zijn.

Voortzetten project preventie woninginbraken

Met het project ‘preventie woninginbraken’ zetten we in op een daling van het aantal woninginbraken. In 2017 zijn ongeveer 400 huurwoningen en 200 particuliere woningen voorzien van gecertificeerd hang- en sluitwerk, waarmee de woningen voldoen aan de lichte variant van het Politiekeurmerk Veilig Wonen (PKVW). Vanwege het succes van het project en het maatschappelijke effect vervolgen we het project in 2018. In dit project werkt de gemeente samen met de woningcorporaties. Het project wordt mede gefinancierd door de woningcorporaties en een subsidie vanuit het Rijk.

Ook in 2018 is dit succesvolle project uitgevoerd waarin de gemeente Hilversum samen met woningcorporatie en politie het gevecht is aangegaan met de woninginbrekers. Er zijn 439 woningen bezocht in postcodegebied 1215 en 1216. Zowel woningcorporatie als de gemeente hebben ieder € 70.000 beschikbaar gesteld. De subsidie van het rijk liep af in 2017.

Met het programma buurten wil de gemeente bevorderen dat inwoners meer verantwoordelijkheid nemen voor hun eigen omgeving. Dit beleid past in een algemene maatschappelijke ontwikkeling naar een buurtgerichte aanpak waarin mensen vanuit hun leefwereld actief opereren en van onderop initiatieven nemen voor het verbeteren van de wereld om hen heen. Inwoners nemen zelf deel aan hun wijk (participatie) in plaats van dat zij alleen volledig vertrouwen op overheden. Overheden benaderen de wereld eerder als systeem, baseren initiatieven op meerjarige beleidsplannen en motiveren deze met allerhande blauwdrukken.

In maatschappelijke zin bevordert dit programma het realiseren van sterke buurten en streeft het programma daarmee naar een betere kwaliteit van wonen en samenleven. De gemeente Hilversum kan en wil niet verantwoordelijk zijn voor álle bewonersaangelegenheden. Inwoners weten vaak zelf beter wat goed is voor een buurt. De buurt heeft daarbij de geschikte schaalgrootte voor het gesprek over een nieuwe invulling van de relatie tussen gemeente en de buurtbewoners. Hierbij zoekt de gemeente op basis van gelijkwaardigheid en gedeelde verantwoordelijkheid naar datgene wat nodig is voor een goede buurt en hoe dat het beste te realiseren is.

De kernwaarde waarop het programma buurten zich richt is het vergroten van het eigenaarschap van de buurt. Dat laat onverlet dat er wettelijke en reguliere taken zijn waarvoor de verantwoordelijkheid bij de gemeente ligt, en die de gemeente effectief en accuraat uitvoert.

De afgelopen jaren is er fors geïnvesteerd in het ontwikkelen van het programma buurten. In 2017 en 2018 plukken wij hier met elkaar de vruchten van! In 2018 zijn buurtinitiatieven en -resultaten zichtbaarder! Het lukt de bewoners en partners steeds meer om in de buurtnetwerken en wijkteams “te doen wat nodig is” in de buurten. De gemeente en ook de ambtenaren leren steeds meer “om los te laten” en te acteren op de behoefte vanuit de buurten. De gemeente Hilversum heeft het “leren rond programma buurten en rondom initiatieven uit de buurten” ook in 2018 maximaal op de agenda gezet. Het gaat erom om als gemeente ervaring op te doen in het werken binnen een lerende organisatie. De gemeente wil met dit programma inzicht krijgen in: de te nemen nieuwe rol van de gemeente, de verwachtingen, de resultaten en de dilemma’s die zich voordoen bij het buurtgericht werken. Dit leren doet de gemeente via het uitrollen van drie pilots (die hiervoor zijn opgestart in 2017):
1. De Pilot Participatie in de Openbare Ruimte;
2. De Pilot met een leerwerkbedrijf;
3. De Pilot  aanpak Jeugd en Veiligheid in Oost.
Bewoners pakken stukje bij beetje in toenemende mate concrete projecten en initiatieven op!

Kaders
Het kaderstellende document voor het buurtgericht werken in Hilversum is de in maart 2017 door de gemeenteraad vastgestelde notitie “buurtgericht leven, leve de buurt!”. Vanuit deze notitie werkte de gemeente Hilversum in 2018 aan de concrete uitvoering van de daarin gestelde ambities. Dit betekent onder andere een leerproces voor de ambtelijke organisatie.

Oordeel fysieke kwaliteit

Oordeel van Hilversummers over de gemeente

Verbondenheid met de buurt

Waardering van de buurt

Sport en Buurt ontmoetingen ondersteunen

Naast de georganiseerde sport is het sporten en ontmoeten in de wijk van grote waarde. Al een aantal jaren wordt dit ondersteund door de actieve buurtsportcoaches. Komend jaar wil de gemeente daarnaast inzetten op het verder verbinden van sport en sociaal domein. Er is ruimte voor het ondersteunen van buurtinitiatieven op het gebied van sport. De gemeente wil samen met de buurten en/of scholen buurtsportspelen tot stand brengen. De gemeente heeft hierin de rol van ondersteuner en facilitator van initiatieven vanuit scholen, buurten of sportclubs. Deze activiteiten kunnen in de buurt plaatsvinden, of de buurt wordt uitgenodigd bij de sportvereniging.

De voortgang op deze taak loopt conform planning. Er wordt vanuit het beleidsveld sport en bewegen samengewerkt met maatschappelijke partners en met de buurtcoördinatoren.

Het versterken van buurtinitiatieven openbare ruimte

Bij het ophalen van de wijkagenda’s en buurtplannen 2017 blijkt dat in een aantal wijken - waaronder De Hilversumse Meent en in Hilversum Zuid - bewoners initiatieven en projecten willen initiëren in de openbare ruimte en het groen. Ondanks het feit dat bewoners daarbij veel zelf doen is er ook vanuit de gemeente een extra bijdrage nodig. In 2018 gaat de gemeente samen met de buurt deze initiatieven realiseren.

Ook in 2018 zijn er een meerdere initiatieven en projecten (circa 100) in de openbare ruimte door bewoners geïnitieerd. In dit verband noemen we twee in het oog springende projecten, die nu in de fase van uitvoering komen. Het gaat dan om de buurtinitiatieven Elckerlycschool in de wijk Noordwest en het Groene Hart in de wijk Hilversumse Meent. Bij beide initiatieven lag de regie voor de voorbereiding, het proces en het creëren van draagvlak voor de te ontwikkelen plannen bij de initiatiefnemers. Uiteindelijk leidt dit in het geval van de Elckerlycschool tot een herinrichting van schoolplein en omgeving onder regie van STIP en in geval van het Groene Hart wordt nu door de afdeling openbare ruimte van de gemeente het werk aanbesteed op basis van de plannen die zijn ontwikkeld door- en met de bewoners (initiatiefnemers) van de Hilversumse Meent.

Versterken digitale aanpak en buurtpeilingen

Het werken vanuit heldere analyses van digitale informatie en big data en het inzichtelijk maken van deze informatie heeft binnen de gemeente Hilversum- en ook in het bijzonder binnen het programma buurten een hoge prioriteit. In 2018 zetten we in het kader van deze digitale aanpak forse stappen met het ontwikkelen van de virtuele stad. De wijkanalyses worden in 2018 nog verder verbeterd. Tevens gaan we verder leren met het ontwikkelen en uitvoeren van zogenaamde ‘buurtpeilingen’.

De digitale tools zijn opgeleverd (open dataplatform en de virtuele stad, Locali en de website). Lancering intern en daarna extern moet deels nog plaatsvinden en is enigszins vertraagd ten opzichte van oorspronkelijke planning. Herijking van de tools in context is nodig.
- De virtuele stad: Dataplatform Civity is opgericht en de Virtuele Stad is opgezet, een basisvulling is opgeleverd en de site is intern gelanceerd. De site staat ook extern live, maar is nog niet extern gelanceerd;
- Locali: Er is gestart met een platform (Locali) waarmee inwoners hun ideeën en plannen kunnen inbrengen. Ook de gemeente kan deze app gebruiken voor het betrekken van inwoners bij plannen en projecten. Intern wordt nu geoefend met het invoeren van de initiatieven en het uitzetten van enquêtes;
- Eigen website: de website https://www.hilversum.nl /Home/Inwoner/Uwbuurt, onderdeel van de gemeentelijke website, waarop de inwoners en ondernemers wegwijs worden gemaakt op het gebied van buurten vanuit de vraag: hoe kan ik als bewoner aan de slag? Dit is vormgegeven in handvatten vindbaar onder de knop Initiatieven. Deze site is intern gelanceerd en staat ook extern live;
Er zijn in 2018 geen buurtpeilingen uitgevoerd.

Vergroten burgerparticipatie door versterken cyclus buurtgericht werken

In 2018 versterken we de cyclus buurtgericht werken. Het doel is om inwoners actief te stimuleren initiatieven te ontplooien en om het eigenaarschap van het beheer in de eigen woonomgeving te omarmen. 2017 was hiervoor het ‘oefenjaar’. In 2018 gaan we een echte volwaardige buurtcyclus neerzetten. In alle Hilversumse wijken loopt in 2018 de methodiek ‘analyse -> agenda -> plan -> monitor’. Uiteindelijk willen we een koppeling maken tussen deze cyclus en onze eigen Planning en Controlcyclus.
Het belangrijkste aandachtspunt bij het ophalen van de agenda en buurtplannen is hoe we zoveel mogelijk mensen van verschillende achtergronden gaan bereiken. Tegelijkertijd is het van belang dat de gemeente als organisatie een duurzame dialoog opstart met de Hilversumse inwoners. Dit gaan we bereiken door concrete initiatieven en projecten uit de buurtplannen op te pakken en uit te voeren zoals: het initiatief groenadoptie, het project zwerfafval, het project energiecoöperaties, initiatieven rondom spelen van inwoners, en de aanpak voor het tegengaan van criminaliteit en overlast via Whatsapp groepen. Een belangrijk criterium voor een buurtinitiatief is of er voldoende draagvlak is in de buurt, of er een voldoende onderbouwde businesscase is en of een initiatief voor meerdere doelgroepen is bestemd. Een middel om hierin meer inzicht te krijgen is de buurtpeiling.

Buurtcyclus 2018 is doorlopen en is doorontwikkeld op basis van de ervaringen 2017. In 2018 is versterking bereikt door betere inbedding in de lijnorganisatie gericht op integraliteit (o.a. wijkteams), directe betrokkenheid van de inhoudelijke experts en betere sturing aan de voorkant op inzet en capaciteit van de werkorganisatie (teamplannen). Dit is een “on-going” proces en betekent ook voor 2019 dat op basis van ervaringen met buurtgericht werken de gemeentelijke organisatie zich nog verder ontwikkeld naar een responsieve overheid.

Versterken communicatie en dialoog met doelgroepen in buurten

2018 staat in het teken van het verder versterken van de communicatie en dialoog met de diverse bewonersgroepen in de Hilversumse buurten. De gemeente Hilversum gaat de buurten in en communiceert helder over de rollen en resultaten rondom het programma Buurten. Rondom de cyclus van buurtgericht werken proberen wij maximaal de aansluiting te vinden met doelgroepen en inwoners die traditioneel wat minder makkelijk te bereiken zijn. Tevens starten we campagnes rondom het thema buurtidentiteit.

Communicatie heeft een faciliterende rol gespeeld bij het buurtgericht werken en daarmee een bijdrage geleverd aan de uitrol en bekendheid van de activiteiten binnen het programma buurten. Concreet is in 2018 gemonitord op welke momenten, op welke manier en via welke kanalen de duurzame dialoog gefaciliteerd kon worden. Daarbij is o.a. gecommuniceerd via wijkkranten, (buurt) websites, persberichten en tegels in de openbare ruimte. Wekelijks wordt een artikel geschreven in de Gooi en Eembode. Er zijn diverse uitingen over buurtinitiatieven via sociale media gedaan. Ook is veel werk gaan zitten in de website https://www.hilversum.nl/ Home/Inwoner/Uwbuurt, nieuwe logo’s en het faciliteren van initiatieven. Daarnaast is communicatieadvies gegeven aan de buurtcoördinatoren bij hun werk in de wijk.