In de algemene beschouwingen van de programmabegroting 2018 werd geanticipeerd op de bestuurswisseling: een toekomstbestendige begroting met financiële ruimte voor de nieuwe bestuursperiode en mogelijkheden voor de raad om te sturen op inzet van middelen, een netwerk met partners in de stad en een gemeentelijke organisatie die aan de hand van de grote opgaven voor de gemeente volop door ontwikkelt. Als grote opgaven voor 2018 werden genoemd:

• Inwoners steeds meer zelf aan zet. De gemeente zet verdere stappen in het buurtgericht werken (‘van buiten naar binnen werken’), sluit buurtdeals en experimenteert met allerlei organisaties in de stad op het gebied van zorg en welzijn met versterking van de preventieve ondersteuning in buurten, zodat minder zware zorg via de gemeente nodig is.
• Behoud van de toegenomen waardering van Hilversummers voor de eigen stad en het stimuleren van de economie en werkgelegenheid. Daarvoor is het steeds beter vertellen van het verhaal van Hilversum als Mediastad belangrijk. Dat doen we met culturele instellingen, het bedrijfsleven, onderwijs en met citymarketing.
• Goed omgaan met de druk op de fysieke ruimte, zeker omdat de economie in de lift zit. Dat gaat zowel over de wijken en buurten in Hilversum, als over de grote fysieke locaties in en om de stad (Stationsgebied, Anna’s Hoeve, Media Park, Crailo, Arenapark). De invoering van de Omgevingswet en de veranderende rol van de overheid vroeg in 2018 om verkennen en experimenteren, bijvoorbeeld met de Gebiedsagenda 1221.
• Samenwerking in de regio, waarbij de door de Provincie Noord-Holland ingezette (en inmiddels stopgezette) herindelingsprocedure maatgevend was. Daarnaast is het van belang de samenwerking met de regio Utrecht en de MRA steeds verder te versterken.
• De rol van digitalisering in een snel veranderende samenleving.

Hilversum is wat betreft de grote opgaven niet uniek. Autonome ontwikkelingen in regelgeving en ambities (zoals de invoering van de omgevingswet en de klimaatambities), een aantrekkende economie en meer gespannen arbeidsmarkt, een nog steeds vergrijzende samenleving, toenemende spanning rondom de bekostiging van zorg (met name jeugdzorg) tussen gemeenten en Rijk na de decentralisaties, achterblijvende rijksuitgaven met impact op de algemene uitkering hebben dagelijks grote impact op ons werk. Daarnaast zijn er ook bewegingen in de samenleving, zoals het hoge tempo van digitalisering. Gemeenten slaan hiervoor de handen steeds meer ineen, om kennis en inzichten te delen, zaken beter te organiseren of samen een vuist te maken. Voor Hilversum was de toetreding tot het G40-netwerk van 40 grote gemeenten in Nederland in 2018 een belangrijke stap.

De opgaven waar overheden – en ook de gemeente Hilversum – voor staan, worden steeds complexer. De ‘beweging’ is niet duidelijk één kant op. Een voorbeeld uit onze begroting en jaarrekening illustreert deze complexiteit. Eerst en vooral zijn wij er voor onze inwoners, ondernemers en organisaties in Hilversum. Hun oordeel over de gemeente is dan ook van groot belang. Meer dan 80% van de Hilversummers is tevreden over de dienstverlening van de gemeente. Het algemene waarderingscijfer over de gemeente is 7,1 en specifiek voor het Sociaal Plein een 7,0. Klanttevredenheidsonderzoeken geven eenzelfde beeld voor de balies (9,2), telefoon (9,4) en e-diensten (7,6). Ondernemers waarderen de gemeentelijke dienstverlening met een 8. Dat zijn cijfers om mee thuis te komen. Tegelijk zien we in onze Monitor over 2018 dat het percentage inwoners dat zich onderdeel voelt uitmaken van de buurt ten opzichte van 2016 met 5% is gedaald naar 35%. De gemeente Hilversum ondersteunt meer bewonersinitiatieven dan ooit, maar tegelijk zien we dat het percentage inwoners dat vindt dat de gemeente hen voldoende ondersteunt bij initiatieven, is afgenomen met 8% naar 44%. De groep inwoners die niet veel of weinig vertrouwen heeft in de manier waarop de gemeente wordt bestuurd, groeide naar 37%. Op de stelling ‘de gemeente luistert naar de mening van haar inwoners’ is 37% het eens, 21% het oneens en heeft 43% geen mening. Een ingewikkeld beeld. Ten slotte is opvallend dat steeds minder inwoners willen dat de gemeente een beroep op hen doet om zelf een bijdrage te leveren aan veiligheid en leefbaarheid in de buurt: van 59% in 2016 naar 50% in 2018.

Wat hier opvalt, is dat alles wat we ons in de begroting voornamen – in dienstverlening en het buurtgericht werken – is gedaan en met goede cijfers uitgevoerd, maar dat het de vraag is of het gewenste effect (inwoners steeds meer zelf aan zet) is bereikt. Het dalende vertrouwen en de afname van de bereidheid van inwoners om zelf bij te dragen, terwijl onze inzet daar bij alle transformatieopgaven op is gericht, illustreren de complexiteit van onze zoektocht naar de goede vorm van overheids- en inwonersparticipatie. Dat ligt zeker niet aan onze intentie en inzet om zaken te verbeteren. De conclusie is in ieder geval dat de tijd waarin overheden beleid konden maken, een meerjarenplan konden ‘uitvoeren’ en na doorlopen van een stappenplan resultaten konden afvinken, achter ons ligt.

De toenemende complexiteit was in 2018 ook als spanning voelbaar in de gemeentelijke organisatie. De organisatie doet grote inspanningen om klaar te staan voor/in te spelen op de grote, complexe veranderingen (omgevingswet, WMO, digitalisering), de ambities uit het coalitieakkoord én te presteren op de grote fysieke projecten in de stad en het going concern (beheer, onderhoud en dienstverlening). Uit de paragraaf bedrijfsvoering blijkt dat de gemeentelijke organisatie zich in 2018 verder ontwikkelde op het gebied van dienstverlening, digitalisering en bedrijfsvoering. Er zijn in- en externe e-diensten gecreëerd, informatiedashboards ontwikkeld en allerlei processen (zoals het inhuur- en vergunningsproces) en administraties (zoals de vastgoedadministratie) verbeterd en vereenvoudigd. Vooral de implementatie van de AVG (gegevensbescherming) kreeg veel aandacht. Tegelijk trekt de aantrekkende arbeidsmarkt aan onze mensen en het is moeilijker vacatures in te vullen. De spanning uit zich in deze jaarrekening in ziekteverzuim (6% tegen een gemiddelde van 5,2% in 2017) als indicator voor werkdruk, de doorlooptijden van projecten en een inhuurpercentage van 17%.

De opgave voor politiek, bestuur en management van de organisatie die uit deze beschouwing volgt, is om de wijze van begroten, sturen en participeren steeds meer ‘ontwikkelend’ van karakter te laten zijn. We hebben beweging te creëren door veel meer los te laten en – met partners en inwoners – steeds meer ‘onvoorspelbaarheid’ te managen. Daarbij hoort ook een begrip als ‘maatwerk’; de veranderingen maken dat we meer zullen moeten differentiëren, tussen inwoners en wijken en voor die differentiatie willen staan. In die zin bewegen al onze transformatieopgaven wel één en dezelfde kant op; of het nu gaat om de WMO, de energietransitie, grote fysieke projecten, overheidsparticipatie in de geest van de omgevingswet, digitalisering, werkgelegenheid en economie, buurtgericht werken, bereikbaarheid of cultuur. We hebben nog veel taai werk te verzetten voor drie kritische succesfactoren:

1. Samenwerking wordt van steeds groter belang, op lokaal, regionaal en bovenregionaal niveau. Deelname aan het G40-netwerk van gemeenten is een goede stap, ook om wat in Hilversum gebeurt in breder perspectief te blijven zien. Lokaal en regionaal is de uitdaging het mogelijk verbinden van netwerken aan de grote maatschappelijke opgaven. De gemeente kan daarin als netwerkpartner van grote betekenis zijn.
2. Onze begroting en onze plannen zullen flexibeler moeten zijn om in te kunnen spelen op veranderingen. Dat vraagt in komende Hilversumse begrotingen om steeds meer wendbaarheid en het bewust accepteren van onzekerheden en risico’s. Wendbaarheid ontstaat wanneer de begroting niet ‘overvol’ is. Verder denken wij aan meer kort-cyclischer agenda’s dan aan klassieke beleidsplannen met uitvoeringsparagrafen. Meermalen per jaar de peilstok er in steken en – met onze partners – bekijken of we nog het juiste doen en indien nodig: bijstellen. Plan-do-check-act. Een goede illustratie daarbij is dat we in 2021 responsief willen zijn op de herverdeling van het gemeentefonds door het Rijk o.b.v. nieuwe verdeelsleutels voor het sociaal domein, waarvan de uitkomst nu nog onvoorspelbaar is, maar een grote impact zal hebben op alle gemeenten in Nederland. Een helpende gedachte voor het doorontwikkelen van de rol van de gemeenteraad daarbij is een accentverschuiving van ‘controle en verantwoording’ naar ‘reflectie en bemoediging’.
3. Een ontspannen organisatie die past bij de ambities, die ruimte kan nemen om verder te professionaliseren en met de dynamiek mee te bewegen. In onze begroting en dagelijkse sturing hebben we steeds een goede balans te vinden tussen onze ambities, kwaliteit, tijd, geld en een bemensing van de organisatie die past bij de opgave.

Ook in deze zin is Hilversum niet uniek.

Voor deze beweging van begrotingsoptimisme naar begrotingsrealisme zijn goede indicatoren te bedenken: het rekeningresultaat (zo klein mogelijk) en de mate waarin wij geld van het ene jaar naar het andere jaar ‘overhevelen’ (zo weinig mogelijk).

Inwoners aan zet
Op basis van onze ervaringen in 2017 hebben alle wijken/buurten in 2018 een volledige ‘buurtcyclus’ doorlopen. Concreet betekent dat in elke buurt in 2018 een concreet plan is gemaakt door inwoners, behulp van de gemeente. Op deze manier pakken inwoners zelf zoveel mogelijk de regie. Natuurlijk zijn er tussen wijken verschillen in organisatiegraad en prioriteiten, maar de gemeente is overal actief. Wijkwethouders, buurtcoördinatoren en wijkteams zijn voortdurend in gesprek en de gemeente wordt daardoor steeds ‘responsiever’. Goed zichtbaar in Hilversum worden de buurtinitiatieven Elckerlykschool (Noord-West, herinrichting schoolplein) en het Groene Hart in de Hilversumse Meent.

In de wijken is geïnvesteerd met opbouwwerk en de ABCD methode: asset based community development. Daarmee is de opvangcapaciteit van de wijk voor lichte collectieve ondersteuning vergroot. Vanuit het convenant Ontmoeten in de wijk met zorg- en welzijnspartners is geëxperimenteerd met vormen van ondersteuning in de wijk voor nieuwe aanvragen voor WMO dagbesteding/begeleiding. Voorbeelden zijn ontmoetingscentra voor ouderen, de pilot Hilversumse Meent, St.Joseph, Urban Farming, De Kleine Lelie, inloop Heelo en het Wijkleerbedrijf. Dit heeft positieve resultaten opgeleverd: ondersteuning eerder in de wijk en tevreden inwoners. Deze ‘transformatie’ kan niet zonder partners en talloze vrijwilligers in Hilversum. De gemeente is Hilversummers dankbaar voor hun inzet en wil de ondersteuning van vrijwilligers blijvend goed regelen.

Dit soort experimenten is relevant om ook in de toekomst de landelijk stijgende instroom in de zorg en de kosten in de gemeentebegroting op te kunnen vangen. Ter illustratie: de gemeente behandelde in 2018 zo’n 10.000 aanvragen sociaal domein breed. Het aantal contacten met Hilversummers is een veelvoud. Gemiddeld heeft de gemeente 323 casussen in regie. Het is een belangrijk deel van ons werk. Naast het experiment, werken we in het sociaal domein van onze organisatie voortdurend aan verbeteringen bijvoorbeeld door onnodige stappen in procedures te elimineren en de toegang efficiënter in te richten. Het resultaat is een toegenomen tevredenheid van inwoners over onze dienstverlening: een 7,0 eind 2018, ten opzichte van een 6,4 in 2016. Het aandeel inwoners dat vindt dat er door de medewerkers goed meegedacht wordt, is aanzienlijk toegenomen van 46% in 2016 naar 65% in 2018. Deze stijging vond vooral plaats in 2018.
Achterstanden in verschillende wachtlijsten zijn grotendeels weggewerkt, waardoor meer tijd beschikbaar is voor regie bij Multi Probleemhuishoudens. Eind 2018 waren alle doorlooptijden binnen de wettelijke termijnen, met uitzondering van de aanvragen WMO. Onze inzet is steeds gericht op ‘voorkomen’; met name instroom in de bijstand en het voorkomen van schulden kregen veel aandacht. Binnen de mogelijkheden zijn we succesvol geweest in de in de poortbewaking en de snelle begeleiding naar werk. We hebben er met onze poortaanpak voor gezorgd dat 841 mensen niet zijn ingestroomd in de Participatiewet. Zo’n 200 mensen zijn naar betaald werk begeleid. Het saldo in/uitstroom is in 2018 licht gedaald. Wat betreft het voorkomen van schulden zijn er o.m. preventielessen op het MBO aangeboden, zo’n 40 huishoudens zijn succesvol uitgestroomd uit het schuldregelingstraject en 86 inwoners zijn doorverwezen naar maatschappelijke partners voor ondersteuning. Even zo goed is er op het gebied van schulden nog veel te doen: daar volgt in 2019 nieuw beleid voor.

Een belangrijk thema voor inwoners is veiligheid. In december 2018 heeft de gemeenteraad het Integraal Veiligheidsplan unaniem vastgesteld. De samenwerking met inwoners en partners werpt vruchten af: de aantallen misdrijven (geweld, diefstal, vernielingen) nemen af, het aantal inwoners dat slachtoffer is van geweest van een delict of voorval nam af, het aantal ‘sociaal onveilige plekken’ nam af. Een goed voorbeeld is de Persoonsgericht Aanpak, waardoor het aantal meldingen jeugdoverlast in 2018 met 40% is gedaald. De objectieve en subjectieve veiligheid zijn verbeterd. In het nieuwe veiligheidsplan wordt de inzet voortgezet en krijgt het thema ‘ondermijning’ de komende jaren extra aandacht.

Economie en levendigheid
Dat de economie landelijk aantrok, was ook in Hilversum goed te merken. De leegstand van kantoren en panden in het centrum nam af, onder meer door transformatie, sloop/nieuwbouw en de toenemende vraag naar kantoormeters. Het aantal bedrijven in Hilversum nam toe, ook door inspanningen van het college om bedrijven voor Hilversum te interesseren. Tegelijk nam het aantal banen overall af, behoudens in de creatieve sector (banengroei 0,5%). Dit sluit aan bij het regionale beeld, waarbij Gooi en Vechtstreek nog niet weet te profiteren van het economisch herstel. Bij het schrijven van deze jaarrekening, zien we een lichte groei en dat het in Hilversum iets beter gaat dan in de rest van de regio. Dit thema vraagt om continue aandacht en investeringen. Wij hebben daarom in 2018 fors ingezet op het aan elkaar verbinden van bedrijfsleven en onderwijs met partijen op de grote werklocaties (Media Park, Arenapark, Monnikenberg, Havenkwartier, Centrum). Met hen maken we plannen om ook in de toekomst een aantrekkelijke vestigingslocatie te zijn.

Daarbij horen ook een goed cultureel klimaat en profilering. Positief is dat organisaties als Museum Hilversum en Vorstin steeds meer bezoekers trekken en instellingen als Beeld en Geluid, het Muziekcentrum voor de Omroep, bioscoop, filmtheater en de bibliotheek populair zijn en blijven. De bekendheid en tevredenheid met het culturele aanbod namen onder inwoners toe en dat uitte zich in bezoekcijfers: 88% van de Hilversummers bezocht in 2018 een culturele voorziening ten opzichte van 83% in 2016. Dit is mede te danken aan het werk van Stichting Hilversum Marketing, die na een klein jaar na oprichting nu op stoom komt, ook wat betreft het verbinden van partijen en initiatieven in de stad. Een mooi voorbeeld was in december Live2000 waarbij De Vorstin voor de programmering zorgde en Hilversum Marketing het evenement coördineerde. Cultuureducatie (muziek, mediawijsheid) krijgt mede dankzij Globe in het primair onderwijs steeds meer aandacht. Qua evenementen zijn de Dutch Media Week (40.000 bezoekers) en Live2000 (11.000 bezoekers) voor Hilversum belangrijk, net als talloze andere evenementen in 2018 zoals de Zilveren Camera, Hilversum City Run, Tata Chess, het Goois Straathockeytoernooi en het festival voor amateurkunst ‘Iktoon’ in het Raadhuis. Helaas heeft de Minister in 2018 besloten Zonnestraal niet te nomineren voor Unesco. Dat doet wat ons betreft niets af aan de waarde van het Rijksmonument en de economische en toeristische waarde voor Hilversum.

Goed omgaan met de fysieke ruimte
Hilversummers merken dat we volop aan de slag zijn met een aantal grote gebiedsontwikkelingen:

• Voor inwoners en politiek zijn de plannen voor het Stationsgebied het meest zichtbaar, zeker na aanvang van de sloop van het GAK-gebouw. In 2018 zijn de nodige verkenningen gedaan en zijn we gestart met uitgebreide participatie. Dit leidt in 2019 tot besluiten in de gemeenteraad.
• De ontwikkeling van Crailo is bijzonder, vanwege de samenwerking met de gemeenten Laren en Gooise Meren. Op 1 mei 2018 werd de GEM Crailo opgericht: de gezamenlijke organisatie die de ontwikkeling voorbereidt.
• De eerste nieuwbouw op het Monnikenberg terrein is opgeleverd.
• Met eigenaren, ondernemers, sport- en onderwijsinstellingen op het Arenapark is in 2018 gestart met een nieuw Masterplan voor een kwalitatief hoogwaardig gebied voor leren, werken en ontspannen. Die wordt in 2019 afgerond, wat zal leiden tot een nieuw bestemmingsplan en investeringsplan.
• Onze grootste grondexploitatie Anna’s Hoeve nadert zijn voltooiing in 2021. Er worden goede financiële resultaten gehaald en er ontstaat een mooie woonwijk. In 2018 stelde de gemeenteraad de inrichtingsvisie De Groene Schakel vast. Die voeren we de komende jaren uit.

Een belangrijke autonome ontwikkeling is de invoering van de Omgevingswet. Een majeure verandering in wetgeving, met daarbij een ontwikkelopgave voor alle gemeenten in Nederland naar nieuwe vormen van ‘overheidsparticipatie’ en anders werken (‘loslaten van regels’). Op 28 oktober 2018 is door de rijksoverheid het ontwerp-invoeringsbesluit Omgevingswet ter consultatie gepubliceerd. De gemeente is en blijft continu in voorbereiding op de implementatie. Dat deden we in 2018 o.a. door het houden van een aantal pilots in Hilversum: de pilots Spoorzone, Stam/Hoogvliet en Velbeleid. In de pilot Spoorzone met bewoners, ondernemers en eigenaren is intensief gewerkt aan een agenda en programma in de terminologie van de Omgevingswet. Ook is kennis en expertise betrokken uit het sociaal domein; zo is het onderwerp ‘positieve gezondheid’ een deel van de gebiedsvisie 1221 (Geuzenbuurt, Electrobuurt, Kleine Driftbuurt) geworden. De gemeenteraad besluit in 2019 over dit ontwikkelkader.

Verder zijn voorbereidingen getroffen om in 2019/2020 te komen tot een Hilversumse Omgevingsvisie. Daarvoor zullen de bestaande Structuurvisie Hilversum 2030 en de ambities uit het coalitieakkoord 2018-2022 de basis vormen.

De ambities voor duurzaamheid zijn en blijven hoog. In 2018 is in Hilversum een besparing van 60 kiloton CO² gerealiseerd. Talloze initiatieven zijn ontplooid: presentatie van een visie op verduurzaming van het raadhuis, 17 business cases voor verduurzaming van kantoorpanden, 5 MKB bedrijven zetten als Koplopers Duurzaam Ondernemen stappen naar een klimaatneutrale bedrijfsvoering en de Hilversum100 challenge heeft 36 CO² reductie-ideeën opgeleverd met 10 prijswinnaars. Het percentage adressen in Hilversum met zonnepanelen is toegenomen van 6% in 2016 naar 10% in 2018. In 2019 volgen nieuwe concrete plannen over energietransitie en duurzaamheid voor deze bestuursperiode, ook onder invloed van het landelijke klimaatakkoord.

Wat betreft de bereikbaarheid zijn in 2018 geen grote plannen gemaakt. Op de agenda staat voor 2020 een integrale verkeersvisie. In 2019 wordt al gestart met het nadenken en vormgeven van deze visie. Op het gebied van fietsparkeren in het centrum is een nieuwe overdekte stalling in het centrum aangekondigd. De waardering van de bereikbaarheid van het centrum per fiets blijkt hoog: 7,9 en is voor Hilversum van belang. We zien dat parkeergelegenheid in de buurt stijgt in de top 10 van genoemde problemen in Hilversum naar plek 2: 25% van de Hilversummers heeft hier last van.

Andere fysieke mijlpalen in 2018 waren:

• De nieuwbouw/renovatie/aanbouw van/aan schoolgebouwen (Praktijkschool, Donnerschool, Sterrenschool, Wilgetoren en mytylschool De Kleine Prins op Monnikenberg) op weg naar duurzame, frisse scholen.
• Het vinden van een locatie voor een inpandige fietsenstalling in het centrum (Zeedijk 33A).
• Verdere voorbereiding van de aanleg van de HOV verbinding door Hilversum. De aanbesteding van het hoofdcontract heeft vertraging opgelopen vanwege bezwaren tegen de voorlopige gunning. De daadwerkelijke start van de uitvoering zal daardoor later plaatsvinden dan gepland (was: september 2019). De eindmijlpaal van het project voor ingebruikname van de busbaan (april 2022), blijft vooralsnog gehandhaafd.
• Het verbeteren van de gemeentelijke vastgoedadministratie en de succesvolle verkoop van de tranche te verkopen objecten 2018. De financiële taakstelling die daarmee gepaard ging, is voor het tweede jaar op rij ruimschoots behaald.

Samenwerken
Voor alle grote opgaven is samenwerken met organisaties in Hilversum, andere gemeenten in de regio en bovenregionale samenwerking van groot belang. In het politieke gesprek hierover stond in 2018 vooral de door de provincie Noord-Holland voorgestelde herindelingen in Gooi en Vechtstreek centraal. In het najaar van 2018 heeft de provincie deze zgn. ARHI-procedure stopgezet. Dat gegeven en de nieuwe bestuursperiode geven momentum om de diverse samenwerkingen opnieuw te waarderen.

De bovenregionale samenwerking met MRA en de regio Utrecht is geïntensiveerd. Zo is de wethouder economie nu lid van de Amsterdam Economic Board en zijn er plannen gemaakt voor een Regionale Ontwikkelingsmaatschappij. Ook is Hilversum toegetreden tot de G40-gemeenten. Dat geeft mogelijkheden om nadrukkelijker mee te praten over de grote thema’s die spelen tussen VNG en Rijk (financiën, sociaal domein, economie, ruimtelijke ordening).

De regionale samenwerking in Gooi en Vechtstreek krijgt inhoud door de nieuwe Regionale Samenwerkingsagenda. Het was in 2018 nog zoeken naar een goede vorm om slagvaardig en succesvol te zijn en de democratische legitimatie goed te organiseren. Los daarvan werken we op onderdelen van de bedrijfsvoering steeds meer samen met omliggende gemeenten, zoals Gooise Meren en Wijdemeren. Hilversum is voor het onderdeel financiën ‘gastheer’ geworden. De implementatie hiervan is goed verlopen.

Lokaal werken we zeer intensief samen met talloze organisaties in Hilversum. Met zorg- en welzijnspartners in de transformatieopgave voor het sociaal domein, met onderwijsinstellingen en bedrijfsleven voor onze economische opgave, met culturele instellingen aan de levendigheid in de stad, met veiligheidspartners, duurzaamheidspartners en inwoners aan de leefbaarheid in de stad en met corporaties via prestatieafspraken aan onze woonagenda. We zien in toenemende mate kruisverbanden ontstaan en moedigen dat aan. We zien tot tevredenheid dat allerlei organisaties niet alleen in kennis en inzet, maar ook financieel bijdragen aan het behalen van de maatschappelijke doelen voor de stad. In het organiseren en verknopen van opgaven en netwerk ligt de Hilversumse kracht.

Digitalisering
Een digitale agenda is voor de gemeente als netwerkorganisatie van cruciaal belang. Hilversum komt op dat punt van ver en werkt de komende jaren aan een inhaalslag. In 2018 is een start gemaakt met het invoeren van een groot aantal e-diensten voor inwoners en ondernemers, bijvoorbeeld voor mantelzorgwaardering, aanvragen evenementenvergunningen of verzoeken voor trouwlocaties. De gemeente zal aansluiting zoeken bij landelijke standaarden.

Een van de ambities is om een Smart City te worden. Door op een goede manier data te verzamelen en beschikbaar te stellen, zijn inwoners beter geïnformeerd, kan de gemeente beter anticiperen op ontwikkelingen en kunnen ondernemers nieuwe economische impulsen bewerkstelligen. In 2018 is hebben wij een marktconsultatie afgerond, die aangeeft dat de ambitie haalbaar is.

Woonlasten voor inwoners
De lokale belastingen zijn een belangrijke inkomstenbron voor de begroting van de gemeente, met een omvang van ca. € 20 miljoen. Dit bestaat uit de onroerende zaakbelasting (ca. € 19 miljoen), de precariobelasting en de hondenbelasting. Uitgangspunt van de begroting is een gezonde financiële huishouding bij zo laag mogelijke woonlasten. In 2018 lag het landelijk gemiddelde voor een-persoons huishoudens op € 654 en voor meerpersoonshuishoudens op € 721. Hilversum zit daar voor een-persoonshuishoudens met een bedrag van € 635 net onder en voor meerpersoonshuishoudens met een bedrag van € 748 euro net boven. Uit de rangorde van alle gemeenten zit Hilversum met een plek op nummer 203 (van 387) in een grote groep van gemeenten rond het gemiddelde. Omdat de verschillen tussen die gemeenten erg klein zijn, heeft een verandering van enkele euro’s al effect op de relatieve positie.

Financiële positie
Uit de paragraaf ‘weerstandsvermogen en risicobeheersing’ (4.2) blijkt dat de financiële positie van de gemeente ook aan het einde van 2018 de kwalificatie goed verdient. Het incidentele, structurele en algemene weerstandsvermogen van de gemeente is op grond van de relevante criteria zelfs uitstekend. Het is ons in 2018 gelukt het aantal en de omvang van de risico’s goed te managen en per saldo verder te verminderen. Dit is ook bevestigd in de positieve toonzetting van de managementletter (tussentijdse rapportage, RIB 2019-21) van onze externe accountant. De gemeente maakt daarin naar oordeel van de accountant goede vorderingen. Vanzelfsprekend zijn er verdere verbeteringen mogelijk voor specifieke processen (subsidies, inkoop en de verplichtingenadministratie) en prudent omgaan met digitalisering. Deze verbeteringen worden verder opgepakt in het bestaande verbetertraject ‘Hilversum in control’.

Politiek
Een belangrijk moment in het politieke jaar 2018 was de gemeenteraadsverkiezing in maart. Die is in Hilversum organisatorisch goed verlopen, met als opkomstbevordering debatten in de wijken, een verkiezingskrant en een stemwijzer. In Gooiland heeft het slotdebat plaatsgevonden onder leiding van Felix Meurders. Het presidium heeft de opkomst-bevorderende activiteiten geëvalueerd, met een positief oordeel. 56% van de stemgerechtigde Hilversummers heeft gestemd.

Het nieuwe college trad in juni aan. In november heeft een wethouders- en portefeuillewisseling plaatsgevonden. Dat was mede aanleiding om de raadscommissie-indeling te wijzigen.

Ook trad in 2018 een nieuwe kindergemeenteraad aan, bestaande uit veertien kinderen van zeven Hilversumse basisscholen. Deze tweede Kindergemeenteraad is in 2018 vier keer bijeen geweest. De kindergemeenteraad heeft een budget van € 8.000 om een of meerdere van hun plannen uit te voeren. De kindergemeenteraad heeft gekozen voor het plan Pitch voor Insecten: een campagne op initiatief van basisschool de KinderCampus om aandacht te vragen voor de leefomstandigheden en het belang van insecten.

Hilversum is een levendige, dynamische gemeente met een resultaat over 2018 om tevreden mee te zijn. Een gemeente met grote, complexe opgaven in het vooruitzicht: beweging creëren, onzekerheden managen en loslaten. Een gemeente met inwoners en partners, die het waard is om daarmee aan de slag te gaan!

Het college van Burgemeester en Wethouders,
Pieter Broertjes
Karin Walters
Wimar Jaeger
Floris Voorink
Jan Kastje
Annette Wolthers
Arno Scheepers
Dick Emmer