Inleiding
Het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) verplicht gemeenten om in de begroting en jaarrekening een paragraaf over het grondbeleid op te nemen. De paragraaf grondbeleid in de jaarrekening en begroting is in samenhang met de nota Grondbeleid, een belangrijk instrument voor het sturen, beheersen en controleren van het grondbeleid. In artikel 16 van het BBV is bepaald waaruit de verplichte paragraaf grondbeleid ten minste dient te bestaan. Kort gezegd geeft de gemeenteraad in de paragraaf grondbeleid van de programmabegroting aan, wat het te voeren grondbeleid het komende jaar is om de ruimtelijke doelstellingen/opgaven van de gemeente Hilversum te realiseren. Dit is op basis van het huidige, geldende grondbeleid. In 2019 wordt nieuw grondbeleid opgesteld. In de paragraaf grondbeleid van de eerstvolgende jaarrekening wordt vervolgens gerapporteerd wat er is gerealiseerd en hoe dit zich verhoudt tot de aanvankelijke voornemens uit de begroting.
Grondbeleid in Hilversum
De raad heeft op 3 februari 2010 de nota Grondbeleid vastgesteld. Dit beleid is vastgesteld vanuit de behoefte aan meer consistentie en transparantie bij de besluitvorming over ruimtelijke projecten. Via deze nota maakt de gemeente Hilversum transparant op welke manier zij gebruikmaakt van het grondbeleid en de bijbehorende instrumenten. In de nota Grondbeleid houdt de gemeente rekening met de aanbeveling van de Rekenkamercommissie om een strategisch grondbeleid op maat te maken en daarbij een relatie te leggen met de ruimtelijke opgaven van de komende jaren. Tevens dient de nota als beleidskader voor het sturen en de controle van het grondbeleid. De nota Grondbeleid bevat keuzes met betrekking tot de volgende onderwerpen: het type grondbeleid (faciliterend met mogelijkheid voor selectief actief grondbeleid), het uitgiftebeleid, het grondprijsbeleid, de risico’s, het monitoren van grondexploitaties en de betrokkenheid van de raad. Daarnaast bevat de nota regels over de verliezen en winsten van grondexploitaties. Deze regels zijn gebaseerd op het voorzichtigheidsbeginsel.
Vastgoed
Dit voorzichtigheidsbeginsel houdt in dat gemeentelijk vastgoed dat niet bijdraagt aan de gemeentelijke ambities wordt verkocht. Het college van B&W heeft vervolgens in januari 2017 besloten tot een gestructureerde verkoopstrategie, waardoor zij op de juiste momenten het verkoopproces kan sturen.
Uitvoering grondbeleid
Rapportages
De gemeente Hilversum actualiseert jaarlijks de grondprijzen in overeenstemming met het geldende grondbeleid. De memo grondprijzen 2018 is op 31 januari 2018 vast gesteld.
Grondexploitaties
Per 1 januari 2018 is er één lopende grondexploitatie, Anna’s Hoeve Bouwplan. In 2018 is één nieuwe grondexploitatie geopend, Egelshoek (raadsbesluit van 26 september 2018).
Per 1 januari 2018 is de voorziening planexploitaties nihil. Met het raadsbesluit tot het openen van de nieuwe grondexploitatie Egelshoek is € 2,84 mln. in de ‘voorziening planexploitaties’ gestort ter dekking van deze verlieslatende grondexploitatie. Dit komt ten laste van het jaarrekeningresultaat 2018. In het kader van de actualisatie grondexploitaties 2019 is nog eens € 61.611 gestort in de ‘voorziening planexploitaties’ ten laste van het rekeningresultaat 2018.
De gemeente Hilversum verwacht dat de andere nog lopende grondexploitatie, Anna’s Hoeve, in 2021 met een positief resultaat van € 6.027.347 wordt afgesloten.
De te betalen vennootschapsbelasting over 2018, rekening houdend met te compenseren fiscale verliezen uit voorgaande jaren bedraagt € 468.000 en is als last in 2018 verantwoord. Het te verwachten fiscale verlies in 2019 uit de grondexploitatie Egelshoek zal bij de uiteindelijke berekening van de te betalen vennootschapsbelasting nog verrekend kunnen worden in de komende jaren.
Conform de stellige uitspraak in het BBV (Besluit Begroten en Verantwoording) zijn in de onderstaande tabel de te verwachten resultaten van de grondexploitaties zowel tegen nominale als contante waarde gepresenteerd. Het verschil tussen de nominale waarde en de contante waarde bedraagt € 232.575.
Prognose lopende grondexploitaties | (A) | (B) | ||
---|---|---|---|---|
Nominale | Contante | B -/- A | Jaar | |
waarde | waarde | afsluiting | ||
Anna's Hoeve bouwplan | -6.027.347 | -5.679.704 | 347.643 | 2021 |
Egelshoek | 2.963.311 | 2.848.242 | -115.069 | 2020 |
Totaal | -3.064.036 | -2.831.461 | 232.575 |
Winsten
Er zijn in 2018 geen grondexploitaties afgesloten met een voordelig resultaat.
Winst is genomen, conform de BBV op basis van Percentage of Completion (POC), op de grondexploitatie Anna’s Hoeve bouwplan. Dit komt ten gunste van het jaarrekeningresultaat 2018.
Winstname uit grondexploitaties in 2018 | (A) | (B) | A x B | Eindwaarde | Totaal |
---|---|---|---|---|---|
POC | POC | POC | excl. eerdere | winstname | |
kosten | opbrengsten | winstname | |||
Anna's Hoeve bouwplan | 93% | 64% | 60% | 15.668.637 | 9.435.228 |
totaal eerdere winstnames | 5.462.731 | ||||
Anna's Hoeve bouwplan winstname 2018 | 3.972.497 |
Verliezen
Er zijn in 2018 geen grondexploitaties afgesloten met een nadelig resultaat.
Gronduitgifte: verkoop/ erfpacht
In 2018 is 56 centiare grond in erfpacht uitgegeven t.bv. de bloemenkiosk aan de Kerkstraat. Verkoop van gronden heeft plaatsgevonden via de Anna’s Hoeve bouwplan.
Exploitatieplannen / anterieure overeenkomsten
De gemeente is in beginsel verplicht om bij het vaststellen van een bestemmingsplan een exploitatieplan vast te stellen. Hiervan kan een gemeente afzien als zij de door haar te maken kosten op een andere manier kan verhalen. Ook in 2018 heeft de raad van Hilversum nog geen enkel exploitatieplan vastgesteld. Bij alle betreffende bestemmingswijzigingen zijn of worden afspraken gemaakt met de betrokkenen over dit kostenverhaal.
Ten behoeve van de ontwikkeling van de onderstaande locaties is in 2018 de navolgende anterieure overeenkomst gesloten:
- Van Leeuwenhoekstraat
Verkoop niet-strategisch bezit
De verkopen niet-strategisch bezit bedroeg in 2018 een bedrag van € 1,35 miljoen. In de gewijzigde programmabegroting was een winst van € 1,35 miljoen op de verkoop van niet-strategisch bezit opgenomen. Na aftrek van de boekwaarde bedroeg de netto opbrengst € 1,31 miljoen.